Wie zich regelmatig op Zoom, Skype of iets vergelijkbaars begeeft, die verbaast zich soms over wat er allemaal op het beeldscherm te zien is. Docenten klagen over studenten die in pyjama college volgen, werkgevers willen niet meer dat werknemers hun offerte in een hoodie presenteren en er moeten weer gewoon koffiepauzes komen tijdens een online teammeeting. Dat geslurp tijdens de vergadering is geen gezicht. Een zoomvergadering met theologen is helemaal niet spannend. In de ene werkkamer staan nog meer boeken dan in de andere. Het enige voordeel is dat er wat zakelijker wordt vergaderd omdat iedereen al gauw zijn buik vol heeft van dat digigedoe.
Schuivende tijden
Thuiswerken tijdens de coronacrisis heeft voordelen. Je kunt je eigen tijd wat meer indelen en er zijn in het gehaaste leven wat minder verplichtingen. Tegelijk wordt er ook iets anders duidelijk: thuiswerken vraagt een bovengemiddelde discipline. Je kunt je op een later tijdstip dan gebruikelijk aankleden, maar voor je het weet blijf je toch maar liever in je nachtkleding rondlopen. Je kunt op je eigen tijd ontbijten, maar het gevaar bestaat dat je om elf uur je derde kop koffie naar binnenschuift zonder dat je een boterham hebt aangeraakt. De tijden worden vloeibaar en schuiven, maar daarmee schuift ook gemakkelijk de rest van je ritme. Op termijn heeft dat schadelijke gevolgen voor je welbevinden en je effectiviteit.
Onlangs zei iemand tegen me: ‘weet je wat ik mis? Dat ik niet meer elke zondagmorgen tien minuten in de auto zit op weg naar de kerk’. Die tien minuten stellen natuurlijk niet zo veel voor. Van de ene kant van Lelystad rijden naar de andere is niet zo ingrijpend. Het gaat erom dat je in die tien minuten je persoonlijke sores achter je laat om je te richten op de ontmoeting met de levende God. Die tien minuten zijn nodig om stil te worden en om je te heiligen.
Heilig
Op zichzelf is er niets heilig. Kijk maar naar het eerste testament. De grond waarop de tabernakel geplaatst moet worden was niet heilig; het was gewoon woestijnzand. Het reukofferaltaar was niet heilig en zelfs de ark van het verbond bleek een ‘gewone’ kist toen hij door de Filistijnen werd meegenomen. Toch werden al deze dingen ‘heilig’ omdat ze geheiligd werden. Ze werden apart gezet voor de dienst aan de Heere. De Naam van God werd erover uitgesproken, ze werden besprenkeld met bloed en verbonden met de dienst aan de Heilige. De Heere is de enige die heilig is. Al het andere is heilig in afgeleide zin. Maar daarmee raken we precies aan het goede punt: als we niets heiligen is tenslotte niets heilig meer en zo raak je dan ook (het zicht op) God kwijt.
Natuurlijk kun je de hele dag je pyjama aanhouden, online in je hoodie op het werk verschijnen of koffiedrinken achter het scherm terwijl de CEO een belangrijke mededeling doet. In het begin voelt dat misschien vrij. Maar als je niets ‘heiligt’ verdwijnt het reliëf uit je leven. Je dag wordt kleurloos omdat schoonheid, gezag en ritme wegsijpelen.
God leerde zijn volk wat ‘heilige tijd’ is. Na de schepping begint dat met de sjabbat. Zomaar een dag (niet anders dan alle andere dagen) moet apart gezet worden en geheiligd worden voor de Naam. De orthodoxe Joden zullen je vertellen dat het de Sjabbat is die hen door de verdrukking, progroms en sjoah heeft geleid.
Heilige tijd
Ik geloof dat het nodig is dat wij in ons leven geheiligde tijden kennen. Misschien denk je gelijk aan ‘stille tijd’. Natuurlijk heb je het nodig dat de Bijbel opengaat en dat je je in het gebed verbindt met God. Maar dat bedoel ik niet. Het gaat hier om de tijd die er net aan voorafgaat. Dat je gaat zitten en beseft: deze tijd wijd ik aan de Vader om samen met Hem te zijn. In onze eeuw (her)ontdekken we op dat punt de kracht van rituelen. Een Jood zal nooit de koningin van de Sjabbat verwelkom zonder dat de Sjabbatskaarsen zijn aangestoken en de zegen is uitgesproken die de heilige tijd markeert.
In Leviticus 20 vers 7 klinkt het: ‘Heilig uzelf en wees heilig, want Ik de Heere uw God ben heilig’. Wie de heilige God ontmoeten wil zal in deze bedeling tijd en ruimte moeten maken om God te ontmoeten.
Kerkdienst
Je kunt gemakkelijk op zondagmorgen in je pyjama of een hoodie achter de laptop gaan zitten. De dienst begint over een minuut of vijf. De koffie thuis is een stuk beter dan die in de kerk. Je hoeft trouwens helemaal niet om 9.30 of om 10.00 uur in te loggen, dat kan ook om 15.00 uur of om 19.00 uur. Alles wordt vloeibaar, want je mag het helemaal zelf weten. Echter, als je de tijd niet heiligt waarop je de Heere ontmoet, dan zul je merken dat de laptop tenslotte dicht blijft. Waarom? Omdat er geen geheiligde tijd was om de Heere te ontmoeten.
Nu er een tweede coronagolf aanspoelt is het goed om onze tijden te heiligen. Laten we beginnen in het centrum: bij de stem van God die door Woord en Geest naar me toekomt. Dat wil ik vol eerbied ontvangen op een geheiligde tijd. Die tijd is in ons gezin heilig: de kaarsen, de gebeden, de kleding, het gestofzuigde tapijt laten het zien: God is in het midden.
